Afscheid nemen en een omgekeerde cultuurshock

Hallo lezers,

En dan is dit alweer mijn laatste blog. Wat is de tijd in Malawi snel gegaan, de twee maanden zijn voorbij gevlogen! Ik ben inmiddels alweer twee weken in Nederland en ook weer aan het werk in het ziekenhuis. En dat was even omschakelen en wennen, maar eerst neem ik jullie nog mee terug naar Malawi…

- Malawi… het land waar ik met zoveel plezier heb gewerkt. Een periode met mooie en goede ervaringen maar ook een tijd waarin ik veel honger en armoede heb gezien. Al deze dingen bij elkaar hebben de tijd in Malawi tot een belevenis en een verrijking gemaakt, het doet wat met je!
De laatste weken hebben we er hard aan gewerkt om onze taken af te ronden, zowel in Mbulumbuzi als Namitambo. Alle foto’s en de post voor de sponsors en de bijbehorende administratie zijn verwerkt. Omgekeerd kwam er ook veel post van de sponsors voor de kinderen in Malawi, vooral rond de feestdagen. Deze post hebben we zo nodig eerst vertaald en daarna allemaal uitgedeeld aan de kinderen, prachtig om te zien hoe blij ze zijn met een mooie kaart en een vel stickers o.i.d. Maar vooral als er een foto bij zit van de mensen die hen sponsoren beginnen hun gezichtjes te stralen, prachtig vinden ze dat! De foto laten ze zien aan de andere kinderen en wordt daarna zorgvuldig bewaard.
Het was ook heel bijzonder dat ik opnieuw op bezoek kon gaan bij de familie van Elisabeth, mijn sponsorkindje. De dominee ging met mij mee om de weg te wijzen en te vertalen van Engels naar Chichewa en andersom. We liepen een klein uurtje naar het huis van Elisabeth, met een auto zouden we er met geen mogelijkheid zijn gekomen. Wat een smalle paadjes tussen de maïsvelden door! En dan ook nog even hink-stap-sprong een beekje over. Als we bij het huisje zijn aangekomen dringt het weer even heel goed tot me door hoe ontzettend arm deze familie is. Het huisje is er één van het slechtste soort met enkel wat riet op het dak en geen golfplaten, dit zal ongetwijfeld voor lekkages zorgen bij de hevige buien in het regenseizoen. In het huis is enkel een mat, waar de familie op zit, eet en slaapt! Geen stoel, geen tafel, geen bed... niets van dat alles. Triest om te zien. Wat is het dan goed dat Timotheos Foundation deze arme familie steunt; ondanks de levensomstandigheden zien de kinderen er gelukkig wel gezond en gevoed uit. Maar wat realiseer ik me na dit bezoek weer hoe goed we het in Nederland hebben. Tel je zegeningen!

- Malawi… waar jullie allemaal zoveel geld voor gegeven hebben via de verschillende acties. Ik heb mijn best gedaan om zorgvuldig om te gaan met dit gegeven geld en hier een goede bestemming voor te vinden. In overleg met Timotheos Foundation is het geld besteed aan de volgende doelen: ten eerste een alfabetiseringsklas in Thyolo, want niet alleen jonge kinderen en studenten hebben steun nodig. In Malawi zijn ook veel volwassenen, die niet kunnen lezen en schrijven. Voor hen zijn projecten opgestart voor alfabetisering, ook om de Bijbel te leren lezen. De mensen volgen ruim een jaar lessen in lezen en schrijven. Aan het eind van de training volgt er een examen van de Malawische overheid. Projecten die voortvloeien uit alfabetisering zijn naailessen en een bakkerijtraining. Vrouwen die geleerd hebben hoe ze moeten lezen en schrijven, willen ook graag verder. Ik vind dit persoonlijk hele mooie projecten omdat een vrouw meer toekomstmogelijkheden krijgt omdat ze met de geleerde vaardigheden in staat is om zelf een inkomen te verwerven. Zo’n traject voor een hele groep bedraagt € 1500,-
Daarnaast is er € 2000,- gebruikt om een kleuterschool in het Phalombe district weer een jaar te kunnen laten draaien, het gaat dan om een kleuterschool van 120 kinderen waar niet alleen onderwijs maar ook voeding wordt gegeven.
De € 200,- die ik speciaal had gekregen voor christelijke lectuur wordt gebruikt om 30 kinderbijbels te kunnen kopen, de kinderbijbel van H. van Dam wordt binnenkort namelijk uitgegeven in het Chichewa.
Met een klein bedrag heb ik één van de vrouwen van de alfabetiseringsgroep ontzettend blij kunnen maken, ze kan aangepaste schoenen laten maken voor haar vergroeide voeten, dit zal haar leven hopelijk een stukje dragelijker maken. De resterende € 800,- is gebruikt voor extra voeding tijdens de hongermaanden om de periode tot aan de nieuwe oogst te overbruggen.
Bedankt klinkt zo makkelijk, maar ik meen het uit de grond van mijn hart; dank voor jullie steun, de giften, de inzet, het meeleven en bidden!

- Malawi… waar de grootste biljeteenheid 1000 Kwacha was (ongeveer € 1,30). Bij het pinautomaat kun je maximaal 40 biljetten opnemen, dus 40.000 Kwacha (€ 52,-). Als je nagaat dat bepaalde boodschappen, autohuur, brandstof etc. ongeveer hetzelfde kosten als in Nederland dan heb je behoorlijk wat biljetten nodig om alles te kunnen betalen, dat betekent ook dat je met een dikke portemonnee over straat moet, want pinbetalingen zijn hier nog niet gebruikelijk.
Dus wat een uitkomst dat rond de jaarwisseling een nieuw biljet werd gelanceerd; 2000 Kwacha! Dat scheelt toch al de helft aan biljetten en bij het pinautomaat kan nu het dubbele bedrag worden opgenomen. De gemiddelde Malawiër is er echter niet blij zo blij mee. Minder briefjes in de hand is ook minder geld in hun beleving. Ook op de markt is het niet altijd handig, als ik een klein bedrag wil betalen en alleen maar een briefje van 2000 Kwacha heb, is er vaak niet voldoende wisselgeld. Gelukkig bedenken de vrouwen op de markt daar wel wat op, ze halen zo wat wisselgeld op bij de naastgelegen kraampjes!

- Malawi… waar de verschillen tussen arm en rijk zo ontzettend groot zijn. In mijn beleving haast nog groter dan tijdens mijn verblijf in 2014. Je ziet dat de welvaart en de levensstandaard in de stad toeneemt, maar dat dit in de dorpen achterblijft. Zo kan het zijn dat er op 20 kilometer afstand van elkaar, twee totaal verschillende werelden zijn. Winkels en restaurants met elektriciteit en internet zijn in het stadsbeeld niet meer weg te denken, maar als je dan terugdenkt aan Elisabeth die een aantal kilometer verderop woont met haar familie in een armzalig huisje zonder elektriciteit en stromend water dan is het verschil zo ontzettend, schrijnend groot.
Maar wat toch absoluut reden voor dankbaarheid geeft is dat er dit jaar hoop is op een goede oogt, na jaren van misoogsten. Het regenseizoen verloopt tot nu toe heel goed, er vallen mooie, gelijkmatige regens. We hebben de maïs hard zien groeien sinds dat we in Malawi zijn. Toen we weggingen zagen we zelfs de eerste kolven en pluimen al. Overal zie je families die hun land aan het bewerken zijn, een hoopvol gezicht. Bidt u mee voor een goede oogst in Malawi dit jaar?

- Malawi… waar de gemiddelde levensverwachting de afgelopen jaren gelukkig een beetje is toegenomen, maar het absoluut niet vergelijkbaar is met Nederland. De mensen zijn echt met stomheid geslagen als ze horen dat mijn oma 88 jaar is! Terwijl ik met mijn oma aan het videobellen was, kwam één van de wachtmannen even mee kijken. Altijd interessant om te zien die blanke familie! Ik vertaalde de begroetingen tussen mijn oma en de wachtman. Maar zijn mond viel letterlijk open toen hij hoorde dat ze 88 jaar is. Hij kon zich niet heugen ooit zo’n oud persoon te hebben gezien. Hij riep uit: “Like father Abraham! God bless her!”.

- Malawi… en dan is het toch echt tijd om dit land weer achter me te laten. Tijd om al die lieve bruine snoetjes gedag te zeggen die om het hardst roepen: “Marieke.. Game? Game?!” als ze een spelletje met me willen doen. Daarom organiseren Herma en ik op onze laatste dag een spelletjesdag in Mbulumbuzi. We doen oudhollandse spelletjes zoals spijkerpoepen, zaklopen en blik gooien. De kinderen (en de leraren) genieten er ontzettend van, want even lekker spelen en echt kind zijn is heerlijk! Aan het einde van de dag worden we toegezongen door de kinderen en nadien geven we ze allemaal een hand, een dikke knuffel en een klein afscheidscadeautje. Het team blijkt ook een heuse ‘farewell party’ georganiseerd te hebben. We krijgen een echt afscheidsdiner met aardappels, groente en geitenvlees! Aardappels en vlees zijn hier erg duur, dus het is zowel letterlijk als figuurlijk een kostbare afscheidsmaaltijd. Nadat we het team bedankt hebben voor hun gastvrijheid en medewerking de afgelopen maanen en er wat cadeautjes gegeven zijn, blijkt dat er ook nog een cadeautje voor ons is. Met eenvoudige materialen (bonen en rijst) is er een prachtig afscheidscadeau gemaakt.
Het afscheid valt me niet mee, want er zijn deze toch keer weer banden opgebouwd of verstevigd. Volwassenen én kinderen zeggen dat ik toch echt in Malawi moet blijven… en anders willen ze wel met me mee naar Nederland. Eén van de wachtmannen biedt aan om mijn huis te bewaken in Nederland, het valt hem toch een beetje tegen dat dat niet nodig blijkt te zijn bij mijn appartement in Vriezenveen. Nou ja… zegt hij: bouw dan maar een huis in Malawi! Het is voor hen lastig voor te stellen dat ik ook een leven heb in Nederland, waar lieve familie en vrienden op me wachten en waar ik ook een leuke baan heb.
Na het afscheid van iedereen wordt het toch echt tijd om de koffers in te pakken. Dit is een hele operatie gezien de aanzienlijke hoeveelheid souvenirs en mijn onderontwikkelde ruimtelijke inzicht. Maar een uur voor vertrek staan de koffers klaar en ik eet voor de laatste keer een boterham met pindakaas op de veranda met prachtig uitzicht op de bergen. Na een laatste groet, een laatste zwaai, een laatste lach en een traan op naar het vliegveld. De eerste vlucht van Malawi naar Kenia verloopt prima en vervolgens vliegen we de hele nacht door van Kenia naar Amsterdam.

- En dan… Nederland… eerst een heel blij weerzien met mijn ouders, broers en zussen, m’n lieve omaatje, mijn vrienden, ooms en tantes met hun kinderen. Wat een zegen als er zoveel lieve mensen zijn om je welkom te heten in Nederland!
Wat fijn om m’n lieve broertje Benjamin weer te kunnen knuffelen, gezellig wat te drinken en bij te praten met m’n vriendinnen en leuke plannen te maken met m’n vrienden, te genieten van het heerlijke brood in Nederland en natuurlijk van een frikandel speciaal!
Nederland, waar ik weer in een UP rijd, in plaats van in een grote pick-UP! Waar ik weer rechts mag rijden en waar het allemaal zo ontzettend goed geregeld is op de weg. Geen zweetmomenten meer op enge slipweggetjes of bruggetjes van houten planken…
En toch moet ik in Nederland ook eerst weer wennen, de omgekeerde cultuurshock als ik in de Emté loop en bij al die overdaad gewoon niet meer weet wat ik moet kiezen. Zelfs mijn eigen huis voelt eerst erg luxe aan!
En zoals ik in het verleden al eens schreef; de prijs die je betaald als je je op meerdere plekken thuis kunt voelen, is dat je altijd ‘iets’ mist. En dat ‘iets’ laat zich niet altijd onder woorden brengen. Vaak mis je bepaalde personen, maar het kan ook een bepaald gevoel of moment zijn dat je mist. Met dankbaarheid kijk ik terug op alles wat ik heb mogen meemaken en de fijne samenwerking met de Nederlandse en Malawische medewerkers van Timotheos en met mijn lieve reisgenoot Herma en de andere vrijwilligers.
En nu ben ik weer ontzettend blij met alle lieve mensen die me hier in Nederland omringen en het hier tot een thuis maken voor mij, want Nederland is toch mijn vaderland. En Malawi dan… misschien mijn moederland??

Bedankt voor het medeleven, de reacties en het volgen van mijn tijd in Malawi!
Voorlopig is dit mijn laatste blog, ik ga de draad van het werkende Nederlandse leventje weer oppakken. Wie weet, komt er in de toekomst nog weer een vervolg… ;-)

Liefs, Marieke

Ps. Niet alle foto's zijn hieronder zichtbaar. Wil je meer foto's zien die horen bij dit verhaal? Klik dan op de link 'Foto's' aan de linkerkant van de site.


Vrouwen van de alfabetiseringsklas zijn ontzettend blij met het nieuws uit Nederland:






Koor van de studentengroep op zondag:



Straatbeeld van een klein stadje, weliswaar gefilmd uit een rijdende auto, maar om even een indruk te krijgen:



Wat een plezier op de spelletjesdag: